Uitspraak Raad van State over ViA15

5 april 2023

Deels gegrond, tussenuitspraak

De Raad van State heeft nog geen uitspraak gedaan over andere onderdelen van de beroepszaak, namelijk de passende beoordeling en de externe saldering.

Natuur en Milieu Gelderland had beroep aangetekend omdat de natuur in Nederland ernstig overbelast is met stikstof. Naar onze mening is het niet juist dat voor wegenbouw niet alle uitstoot wordt meeberekend.

In de tussenuitspraak heeft de Raad van State aangegeven dat alleen stikstofdepositie die binnen 25 kilometer van een project in de natuur terecht komt daaraan redelijkerwijs kan worden toegerekend.

Maar de Raad van State stelt ook dat de stikstofneerslag buiten die 25 kilometer-grens relevant is en dat de overheid verantwoordelijk is voor het in stand houden van kwetsbare natuur, zoals in de Habitatrichtlijn is vastgesteld. De Wet Natuurbescherming biedt daarvoor verschillende mogelijkheden, aldus de Raad.

Geitenpaadje

Wij zijn desondanks teleurgesteld dat er opnieuw een geitenpaadje is gevonden om vergunningen te verlenen, terwijl het natuurherstel door het terugdringen van de stikstofuitstoot weinig voortgang kent.

We bestuderen deze uitspraak nu verder.

Je vindt hier het persbericht van de Raad van State over de uitspraak, en een link naar de uitspraak zelf.

Waar gaat de uitspraak over?

De ViA15 gaat over de verlenging van de A15 vanaf Bemmel naar Zevenaar.

Wij laten ons al jarenlang horen over dit plan. De nieuwe weg zal dwars door het rivierenlandschap lopen en het natuurgebied Rijntakken (zie foto boven dit artikel) doorsnijden. Voor de spoorlijn Betuweroute is destijds voor een tunnel gekozen om dit zelfde landschap te sparen. Daarom hebben we al jaren terug het standpunt ingenomen dat wij vinden dat verlenging van de snelweg ongewenst is, maar als deze er dan toch komt dat het met een tunnel moet.

Ons beroep bij de Raad van State is in januari 2021 gedeeltelijk gegrond verklaard, omdat de plannen juridisch niet houdbaar waren en berekeningen over effecten op natuur niet klopten. De minister moest met een betere onderbouwing komen op een aantal belangrijke punten. Wel sprak de Raad van State uit dat ze de bouw van een brug naast de spoortunnel acceptabel vindt.

De beroepsprocedure gaat vooral over de vraag of de stikstofuitstoot op een juiste manier is berekend en op de juiste manier wordt gecompenseerd. Het kernwoord is ‘afkapgrens’: tot waar moet de stikstofneerslag worden berekend en gecompenseerd? Eerder was dat tot 5 kilometer van het geplande project, en in het nieuwe besluit is dat 25 kilometer. Voor vergunningverlening wordt sindsdien de stikstofdepositie binnen een straal van 25 kilometer beoordeeld.

Wij voerden aan dat stikstof die verder weg zal neerdalen ook nadelig effect heeft op natuur. Bovendien kan de huidige staat van de natuur geen extra stikstofbelasting meer dragen.

Daarover zegt de Raad van State dat dit neerslag buiten de 25 kilometer-grens niet meer aan een individueel project is toe te schrijven, maar dat dit deel uitmaakt van de totale stikstofneerslag in Nederland. Daarbij wijst de Raad erop dat de overheid verantwoordelijk is om maatregelen te nemen om verslechtering van beschermde natuur tegen te gaan als gevolg van deze nationale stikstofneerslag.

En andere argumenten? 

• In voorgaande jaren hebben wij vraagtekens geplaatst bij nut en noodzaak van de verlenging van deze snelweg.
• Wij voerden ook aan dat aanleg ervan leidt tot fors ruimtebeslag, meer automobiliteit en aantasting van natuurgebied Rijnstrangen.
• Vooral is het onbegrijpelijk dat de A15 op maaiveld zou worden aangelegd, terwijl de Betuweroute met een tunnel onder het natuurgebied is aangelegd, juist om het gebied te sparen.

De rechter heeft al deze argumenten al behandeld. Dit heeft niet geleid tot een halt voor de plannen.

Eerdere berichten over de ViA15

Bericht 23 november 2022, over de zitting bij de Raad van State

Bericht van 10 februari 2022, een opinieartikel in Trouw van Petra Souwerbren

Bericht van 20 januari 2021, over de gedeeltelijke gegrondverklaring van het beroep