Graan van hier: terugblik bijeenkomst granenketen in Nijmegen
Eerste bijeenkomst 'Graan van hier'
Vorige week kwamen ruim 30 telers, molenaars, bakkers, brouwers en onderzoekers uit regio Nijmegen bijeen in de Thornsche Molen in Persingen. Samen verkenden we kansen voor samenwerking in een duurzame korte keten: van graanteelt tot streekproduct. Met als doel: meer kruidenrijke en biodiverse akkers met granen in de regio. Een bijeenkomst met bevlogen ondernemers, veel kennisdeling, lokaal brood en bier, waarbij we de kansen en hindernissen van een lokale graanketen in kaart brachten.
5 maart 2024
Lokaal graan smaakt naar meer
Streekbakker Jorrit met brood van lokale granen.
Tijdens de bijeenkomst bleek dat verschillende ondernemers al gebruik maken van lokale granen. De Nijmeegse Streekbakker Jorrit bracht zijn broden mee: gebakken met meel van o.a. Herenboeren Lingezegen, gemalen bij De Witte Molen. Hij gebruikt in zijn brood meel van oude graansoorten zoals emmertarwe, spelt, rogge en eenkoren. Brouwerij Nevel uit Oosterhout werkt al een tijd met lokale granen en brouwt dit jaar een Vierdaagsebier met lokaal geteelde spelt. Boer Stan uit Nederasselt teelt graan op de akkers van Geldersch Landschap in Beek, dat tot pasta verwerkt gaat worden. Er zit al veel kennis in het netwerk.
Korte granenketen niet gemakkelijk
Tijdens de inventarisatie rondes bleek daarnaast ook dat er nog voldoende hindernissen zijn. De teelt van granen is risicovol: vorig jaar is met het natte weer een groot deel van de graanoogst verloren gegaan. Een andere hindernis is de veelheid aan graanrassen en de kleine hoeveelheden waar (kleine) telers mee werken. De oogst, verwerking en opslag is vaak een logistieke puzzel en dat leidt niet zelden tot hoge kosten. Het pellen, schonen en veilig opslaan van het graan vraagt speciale apparatuur en een flinke dosis vakmanschap. Deze en andere drempels hinderen de opschaling van de lokale graanteelt.
Ondernemers zien kansen
Rondleiding op kruidenrijke graanakker in de Ooijpolder. (Foto Sabine Baumgarten)
Ondanks genoemde hindernissen zien de ondernemers ook veel kansen. Er is behoefte aan kennis, aan uitwisseling van ervaringen en aan goede inspirerende voorbeelden. De komende vier jaar ondersteunt Natuur en Milieu Gelderland de Ploegdriever in het vervolg van dit project.
‘Graan van hier’ is één van de twee Gelderse projecten van Boer&Buur met Natuur. In dit landelijke programma ondersteunen de Natuur en Milieufederaties de samenwerkingen van boeren en burgers die werken aan oplossingen voor een toekomstbestendige landbouw en daarmee aan het versterken van de biodiversiteit.
Natuurlijke granen voor meer biodiversiteit
Vereniging de Ploegdriever experimenteert in het Waldboerenproject met natuurvriendelijke teelt van oude graanrassen. Kruidenrijke akkers en zuurdesembroden zijn daarvan het resultaat. Dat smaakt naar meer. Daarom wil de Ploegdriever de natuurvriendelijke graanteelt en productie van smaakvolle streekproducten in de regio Nijmegen opschalen.
Doel van het project is dat er stap voor stap meer natuurinclusieve graanakkers en graanstroken in het landschap rond Nijmegen verschijnen. Dat kan in samenwerking met biologische teelt door SKAL gecertificeerde telers. Maar ook gangbare boeren kunnen milieuvriendelijke teelt van graan opnemen in hun teeltplan, bijvoorbeeld in de vorm van strokenteelt op perceelranden of in een agroforestry-systeem met fruit- of notenbomen. Het komt de biodiversiteit van het agrarisch cultuurlandschap ten goede. De verwerking van het graan in korte lokale ketens levert bovendien aantrekkelijke streekproducten op met een goed verhaal over méér natuur in het boerenland.
