De mening van Gelderland

De vijf Gelderse natuurorganisaties hebben laten onderzoeken hoe de inwoners van Gelderland denken over natuur, water en landschap in hun provincie, welke rol ze daarin voor de provincie zien en of ze zelf actief zijn of willen zijn voor natuur in hun eigen omgeving*.

De belangrijkste conclusies

• Meer nodig om droogte te voorkomen

  Afgelopen jaren had Gelderland te maken met periodes van ernstige droogte, waarin sprake was van watertekort voor natuur en landbouw en er onder andere vissterfte zichtbaar was. De droogte baart zorgen en meer dan de helft van de respondenten vraagt om meer maatregelen daartegen. Dit is vooral een taak van de provincie, vinden mensen.

  De provincie moet daarnaast zorgen dat minder drinkwater wordt verbruikt en dat water goed wordt vastgehouden. Voor niet-consumptief drinkwatergebruik zou een hogere prijs gevraagd moeten worden, vindt de helft van de respondenten. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen door particulieren en bedrijven moet snel verboden worden.

• Landbouw is belangrijk voor beheer van het landschap

  Tweederde van de Gelderlanders vindt dat boeren natuur en landschap in hun bedrijfsvoering moeten opnemen. Gelderlanders vinden dat het Rijk hier samen met de provincie de financiële verantwoordelijkheid voor heeft. De inspanningen van boeren vragen om een passende financiële beloning.

• Inwoners vragen betere bescherming van natuur

  Gelderlanders vinden dat er meer moet gebeuren om natuur te beschermen en te herstellen. Vooral het bestrijden van droogte, beschermen van natuur, oplossen van het stikstofprobleem en het aanleggen van verbindingszones en nieuwe natuur zijn veelgenoemde maatregelen. Gelderlanders recreëren graag en regelmatig in de natuur. Ook vinden zij dat er voldoende ruimte en rust voor dieren moet zijn.

• Een groene leefomgeving
  Bomen in elke straat en groenvoorzieningen in elke wijk. Dat is wat mensen belangrijk vinden voor de woonomgeving. Voor water, klimaat en leefbaarheid willen respondenten een verplichte minimale hoeveelheid groen in de wijk en minder bestrating en tegels.

  Een derde van de inwoners werkt als vrijwilliger nu al mee aan groen in de buurt, of wil dat in de nabije toekomst doen. Eenvijfde werkt als vrijwilliger voor natuur- en landschapsbeheer of wil dat gaan doen. Eenvijfde van de inwoners is bereid om expertise in te brengen voor projecten en plannen. Een meerderheid van de inwoners vindt dat de provincie groen vrijwilligerswerk financieel moet ondersteunen.

Welke concrete maatregelen wil Gelderland?

Gelderlanders beseffen goed dat veel uitdagingen de grenzen van hun gemeente overschrijden. Ze kijken daarbij expliciet naar de provincie om beleid te maken en te handhaven.

• Provincie: pak de regie op ruimte!
  Gelderlanders beseffen dat grote uitdagingen niet alleen in hun eigen gemeente kunnen worden opgepakt. Ze verwachten dat de provincie de regie neemt bij maatregelen tegen droogte, wateropvang, natuurbescherming en natuurherstel en financiële steun voor boeren bij natuur- en landschapsbeheer.

  • 70 procent van de respondenten wil dat de provincie de regie neemt op ruimtegebruik.

• Meer natuurbescherming en natuurherstel

  • Driekwart van de respondenten vindt het een goed idee dat bepaalde gebieden deels of helemaal worden afgesloten voor recreanten, zodat de natuur tot rust kan komen.
  • 68 procent vindt dat de primair de provincie daarvoor verantwoordelijk is, met ook een rol voor de gemeente, het Rijk en natuurorganisaties.

• Natuur en landbouw: beloon boeren voor hun bijdrage aan natuur en landschap

  • 79 procent van de respondenten vindt dat de overheid boeren financieel moet belonen als ze in hun bedrijfsvoering de natuur en het landschap versterken.
  • De helft van de respondenten geeft daarbij aan meer te willen betalen voor voedsel als boeren daarmee het landschap aantrekkelijker en natuurvriendelijker kunnen maken.
  • De inzet op natuurinclusieve landbouw van de provincie kan dan ook op de steun van een groot deel van de Gelderlanders rekenen.

• Meer groen dichtbij

  • Bijna negen op de tien mensen vinden groen in de wijk belangrijk
  • Natuur beperkt zich niet tot de natuurgebieden, maar gaat óók over natuur dichtbij. De provincie kan hierin een belangrijke rol spelen door dit te stimuleren, faciliteren en te reguleren.

• Verdroging bestrijden en drinkwater beprijzen

  Door de recente problemen met afwisselend wateroverlast en droogte is het belang van goed waterbeleid bij veel Gelderlanders op het netvlies komen te staan. Er is groot draagvlak voor maatregelen om droogte te voorkomen en watergebruik te reguleren.

  • 83 procent vindt dat de provincie de regie moet nemen bij het bepalen van locaties voor wateropslag.
  • 71 procent van de respondenten wil dat de provincie meer doet om bedrijven water te laten besparen en 58 procent vindt dat ook richting inwoners.
  • De helft is voorstander van het duurder maken van grootverbruik van drinkwater, dus als het meer is dan gewoon dagelijks gebruik.

• Organiserend vermogen van natuurorganisaties behouden en vrijwilligers ondersteunen

  De kracht van de samenleving: Zo’n twintig procent van de Gelderlanders heeft zich het afgelopen jaar als vrijwilliger ingezet voor groen en natuur. Hieronder zitten veel jongeren. Te denken valt aan buurtinitiatieven, excursies organiseren, soorten tellen en meewerken in groepen voor landschapsonderhoud.

  Dit is een belangrijk potentieel van mensen die zich in willen zetten voor natuur en groen in de provincie. Het zijn de natuurorganisaties die deze mensen mobiliseren, trainen en begeleiden. Het belang van dit organiserend vermogen van natuurorganisaties is daarom groot en valt niet te onderschatten.

  • Ruim de helft van de respondenten geeft aan dat de provincie het werk van de groene vrijwilligers financieel moet ondersteunen.

Het onderzoeksrapport

*Je kunt het onderzoek naar de groenbeleving van Gelderlanders hier downloaden.

Het onderzoek is uitgevoerd door Ipsos in opdracht van Natuur en Milieu Gelderland, Stichting Landschapsbeheer Gelderland, IVN Natuureducatie, Natuurmonumenten en Geldersch Landschap & Kasteelen.